29 Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie

Razem dzielimy wspólną ziemię, niezależnie od wiary ( lub braku wiary), która też nas dzieli. Ziemia jest jednym z czterech podstawowych żywiołów świata, który traktowany po ludzku (z miłością), odwdzięcza się owocami, zaś traktowany „po ludzku” – rozstępuje się i pochłania.

Judaizm uczy nas, jak szanować i ochraniać pierwotne dziedzictwo, jakim jest Ziemia. Tego uczy nas Rabbi Mojsze Isserles Remu, tego uczy nas Majmonides, ale nade wszystko – tego uczy nas Tora. Judaizm daje nam wiedzę, jak z miłością czynić sobie ziemię poddaną, jak mądrze czerpać z zasobów wody, dbać o czystość powietrza, którym oddychamy wspólnie. Wreszcie, jak wyrażać pokorę wobec ognia, który zawsze miał i miał będzie nad nami przewagę.

Ziemia – z której jesteśmy i do której wrócimy – jest nam dana na chwilę, zaś my w swej zachłannej głupocie, miast mądrze uprawiać, niszczymy ją nieodwracalnie.

W tym roku stawiamy namiot na naszej ziemi Kazimierza, na której przez wieki rozkwitała aszkenazyjska cywilizacja. Przez stulecia Kraków był centrum życia żydowskiego w Diasporze. Jego wspaniałość i wielkość służyła chwale Ludu Izraela, dlatego na wieczność otrzymał imię:

Ir va’em be’Yisrael – Miasto i Matka w Izraelu (2 Sam. 20,19)

Polin / Izrael – ziemia obiecana, ziemia odebrana, ziemia miodem i mlekiem płynąca, ziemia krwi i popiołów, ziemia błogosławiona, ziemia przeklęta, ziemia Boga, ziemia szatana, ziemia ludzka, nieludzka ziemia, ziemia brzemienna, ziemia jałowa, ziemia miłosierdzia, ziemia nienawiści, ziemia owoców pełna, ziemia kamieni i kości, ziemia gościnna i ziemia utracona. Ziemia cmentarna. Ziemia odzyskana. Matka Ziemia.

Historia ziemi i jej dziedzictwo uczy nas i zmusza, by żyć odpowiedzialnie. Z pełną świadomością tego przesłania staramy się w wykładach, warsztatach, spotkaniach i koncertach szukać odpowiedzi, co zrobić, by uchronić naszą tożsamość nierozerwalnie związaną z ziemią.

Przez najbliższe siedem i siedemdziesiąt siedem lat będziemy odkrywać piękno czterech żywiołów świata wzbogaconych żydowską kulturą. Ziemię, w której tysiące lat temu cywilizacja żydowska zasiała swe wieczne ziarno, wybieramy jako pierwszą.

Janusz Makuch twórca i dyrektor Festiwalu Kultury Żydowskiej