Najważniejsze wydarzenia, okoliczności, kontekst i tło dialogu chrześcijańsko-żydowskiego
| Na stronie od 06/06/2019
Studium prehistorii
- Marek Nowak OP, Doświadczenie dialogu w Polsce. Studium prehistorii. Opublikowano w: Dialog u progu Auschwitz, t. I, pod red. Manfreda Deselaersa, UNUM, Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, Kraków 2003, s. 235-245.
- Ewa Jóźwiak, Pod wspólnym niebem, część I i część II
- Abp Grzegorz Ryś,Chrześcijanie wobec Żydów. Od Jezusa po inkwizycję XV wieków trudnych relacji. Tezeusz.pl Księgarnia, Antykwariat 18/01/2023
- John Connelly, Od wrogości do braterstwa. Rewolucja w katolickim nauczaniu o Żydach w latach 1933–1965, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Austeria, Kraków-Budapeszt-Syrakuzy 2022.
- Paweł Śpiewak: 12 i pół tezy o polskim antysemityzmie. Gdy czytam przedwojenne gazety, wydaje mi się, że ówczesną Polskę ogarnęła gorączka antyżydowska. 05/06/2023
- Sławomir Żurek, Co zrobiliśmy z naszym chrześcijaństwem?
"Przemoc fizyczna i symboliczna, antyjudaizm oraz nienawiść rasowa to główne wyznaczniki relacji chrześcijan do wyznawców judaizmu, których efektem było przyzwolenie na zagładę Żydów w wieku XX lub co najmniej bierność wobec niej. Sytuację odmienił dopiero II Sobór Watykański, nazywając antysemityzm grzechem.
Na przełomie lat 2022 i 2023 ukazały się dwie ważne monografie dotyczące dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Pierwsza z nich to książka Johna Connelly’ego Od wrogości do braterstwa, a druga to praca abp. Grzegorza Rysia Chrześcijanie wobec Żydów." (ZNAK, CZERWIEC 2023) - Gavin D’Costa: Żydzi w doktrynie Kościoła katolickiego po Soborze Watykańskim II
W jakich kierunkach może rozwinąć się refleksja teologiczna o narodzie wybranym, a wraz z nią – relacje katolicko-żydowskie. 13/12/2022
Sobór
Sobór jerozolimski zw. też soborem apostolskim ok. 49r.<<<
Sobór podjął decyzję, iż chrześcijan pochodzących z pogaństwa nie obowiązują przepisy Prawa Mojżeszowego, dzięki czemu możliwe stało się wyjaśnianie nauk Jezusa bez ograniczania się do pojęć i terminów judaizmu.
Prawodawstwo dyscyplinarne Kościoła w odniesieniu do stosunku chrześcijan z poganami, Żydami i muzułmanami<<<
IV Sobór Laterański (1215 r.)<<<
Postanowienia IV Soboru Laterańskiego (1215 r.) zaciążyły na stosunkach żydowsko-chrześcijańskich aż do epoki przełomowego II Soboru Watykańskiego. Adam Szostkiewicz, Naznaczenie, Polityka 8 maja 2008.
Dedyzje średniowiecznych soborów powszechnych w sprawie innowierców
Sobór Trydencki 1545 - 1563
Mówiąc o odpowiedzialności za śmierć Jezusa Chrystusa (por. Grzegorz Ignatowski, Katechizm Rzymski Soboru Trydenckiego a współczesne dokumenty Kościoła katolickiego na temat Żydów i judaizmu. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 2005, t. 38, z. 1, s. 81–89.):
- „Musimy uznać za winnych tej strasznej nieprawości tych, którzy popadają w grzechy [...] Trzeba uznać, że nasza wina jest w tym przypadku większa niż Żydów. Oni bowiem, według świadectwa Apostoła, »nie ukrzyżowaliby Pana chwały« (1 Kor 2, 8), gdyby Go poznali. My przeciwnie, wyznajemy, że Go znamy. Gdy więc zapieramy się Go przez nasze uczynki, podnosimy na Niego w jakiś sposób nasze zbrodnicze ręce”.Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1984, s. 148, p. 598. Por. Catechismus Romanus ex decreto Concilii Tridentini ad parochos Pii V. Pontificis Maximi iussu editus, Ratisbona, Roma 1907, s. 45, pars I, caput V, quaestio XI
- Katechizm rzymski, podobnie jak Nostra aetate występował przeciwko tym, którzy oskarżali Żydów o zbiorową odpowiedzialność za śmierć Jezusa Chrystusa.( Zob np.: J. M e j í a, A Note for the Presentation of the Document of the Commission for Religious Relations with the Jews [Notes on the Correct Way to Present the Jews and Judaism in Preaching and Catechesis in the Roman Catholic Church], [w:] In Our Time. The Flowering of Jewish-Catholic Dialogue, red. L. Klenicki, E. J. Fisher, New York, Mahwah, N.J., 1990, s. 56; E. J. Fisher, Official Roman Catholic Teaching on Jews and Judaism: Commentary and Context, tamże, s. 22; P. G i n i e w s k i, L’antijudaïsme chrétien. La mutation, Paris 2000, s. 497–498.) Wspomniany katechizm powstał na polecenie ojców Soboru Trydenckiego i miał służyć jako podręcznik do działalności kaznodziejskiej oraz katechetycznej duchowieństwa parafialnego. Zgodnie z zamierzeniem Katechizm rzymski powinien zawierać przedstawione w sposób przystępny podstawowe prawdy wiary oraz wypracowaną na soborze doktrynę. W języku łacińskim wydany został w 1566 r. Niebawem przetłumaczono go na zrozumiałe dla ogółu języki europejskie. (. 22; P. Giniewski, L’antijudaïsme chrétien. La mutation, Paris 2000, s. 497–498. 4 M. Rusiecki, Katechizm rzymski, [w:] Encyklopedia katolicka, red. nacz. B. Migut, t. 9, Lublin 2000, k. 1052–1054.)
Sobór Watykański II (1962-1965)<<<
- Deklaracja soborowa Nastra aetate nr 4. (28 X 1965)
- Jacek Prusak SJ - Nie ma innego Kościoła
Święty i Wielki Sobór Wszechprawosławny (2016)<<<
- Więcej: W sprawie Judaizmu Patriarcha Bartłomiej I, /Olivier Clement (1998)/
- Ryszaard Bosakowski - Kreta 2016 Reinterpretacja Chalcedonu
- Michał Klinger Sobór globalny, choć lokalny
Wydarzenia doroczne:
- Dzień Judaizmu w Kościele Katolickim - Coroczne (17 stycznia) obchody
- Niedziela Izraela w Kościołach Reformacji. Tradycyjnie, w 10. Niedzielę po Trójcy Świętej, Kościół Ewangelicko-Augsburski i Ewangelicko-Reformowany, podobnie jak Kościoły ewangelickie na całym świecie, obchodzi Niedzielę Izraela. Biblijnym hasłem tygodnia Niedzieli Izraela, jak i graduale w Kościele luterańskim są słowa zaczerpnięte z Psalmu 33,12: "Błogosławiony naród, którego Pan jest Bogiem, lud, który wybrał sobie na dziedzictwo. Alleluja!" Czytania liturgiczne Kościoła w tę niedzielę podporządkowane są refleksji nad rolą Izraela w historii zbawienia oraz nierozerwalnej więzi między Synagogą a Kościołem. Isototnym elementem święta jest również obraz pielgrzymującego Kościoła, który, podobnie jak niegdyś Naród Wybrany, jest nieustannie powołany do kroczenia drogą Prawdy. W Niedzielę Izraela Kościoły przypominają także o antysemityzmie, który ks. Karl Barth, teolog ewangelicko-reformowany, nazywał grzechem przeciwko Duchowi Świętemu, a także wspominają prześladowania i zagładę Żydów podczas drugiej wojny światowej. W niektórych parafiach ewangelickich w Niedzielę Izraela stawia się na ołtarzu menorę.
- Doroczne konferencje ICCJ
- Wspólna modlitwa z okazji żydowskiego święta Simchat Tora (Radość Tory) organizowana przez Polską Radaę Chrześcijan i Żydów.
- The Elijah Interfaith Summer School and Interreligious Leadership Seminar
- Modlitewne Spotkania Ekumeniczne Hałbów. Gmina Chrześcijańska im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie
Zagłada - pamięć
-
Miesięcznik "Memoria"
Pamięć o Szoa, obozach koncentracyjnych, ośrodkach zagłady i innych obszarach ludzkiej tragedii z czasów II wojny światowej kształtowana jest na całym świecie w wielu miejscach i przez wiele osób. Miesięcznik „Memoria” ma być miejscem, gdzie będziemy pisać i opowiadać o naszych wspólnych wysiłkach i misji zachowania Pamięci. -
Marsz Pamięci i Modlitwy w Kielcach upamięniający ofiary Pogromu Kieleckiego
-
Modlitewne spotkania Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego w rocznicę wybuchu powstania w Getcie. Barbara Sułek-Kowalska:
- "Imię wieczyste i niezniszczalne";
- "Łączy nas pamięć", Idziemy 16/2015;
- "Kto ratuje jedno życie", Idziemy 17/2015.
-
Rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - obchody 2020
-
Otwock corocznie 19. sierpnia
Z tego miejsca 19 sierpnia 1942 niemieccy okupanci wywieźli do obozu zagłady w Treblince około 8 tysięcy mieszkańców naszego miasta. Żaden dzień nie zmienił historii Otwocka tak bardzo jak ten
-
Coroczny Marsz Pamięci, 22 lipca, upamiętniający zamordowanych mieszkańców getta warszawskiego. Żydowski Instytut Historyczny.
Cykle wydarzeń - spotkań i dyskusji
-
Uwierzyć w Muzeum (2009-2014) - Spotkania w POLIN - omawianie spraw istotnych dla współczesnego człowieka w nawiązaniu do fragmentów Tory W ramach cyklu "Uwierzyć w Muzeum" (2009-2014)
„Uwierzyć w muzeum” to dyskusje prowadzone przez Halinę Bortnowską i Stanisława Krajewskiego. Rozmawialiśmy o sprawach współczesnych i uniwersalnych, dotyczących każdego z nas. Na każde spotkanie zapraszany był gość specjalny - osoba, która dzieliła się z nami swą wyjątkową wiedzą i doświadczeniem.
Halina Bortnowska jest publicystką, filozofem i teologiem, byłą redaktorką miesięcznika „Znak”. Od lat komentuje aktualne zjawiska społeczne z perspektywy etycznej i chrześcijańskiej. Jest autorką książek: „Już / jeszcze nie”, „Co to, to nie” i „Wszystko będzie inaczej” (z Jolantą Steciuk).
Stanisław Krajewski jest profesorem filozofii, współprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów ze strony żydowskiej. Autor m.in. „54 komentarzy do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas”.
Projektrealizowany dzięki wsparciu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce -
Między religiami - Muzeum POLIN 12.06.2016 - 16.01.2017 - Spotkania w małej, warsztatowej grupie będą przeplatać się ze spotkaniami dla większej publiczności, podczas których filozofowie i znawcy religii, Halina Bortnowska, Stanisław Krajewski i Andrzej Saramowicz będą dyskutować ze sobą na wybrane tematy, posiłkując się tekstami z Biblii Hebrajskiej, Nowego Testamentu oraz Koranu.
-
Forum Dialogu. Wspólne dziedzictwo
Program „Wspólne dziedzictwo” to rozpoczęta w 2019 r. inicjatywa Forum zrodzona z przekonania, że prawdziwa zmiana relacji polsko-żydowskich musi w Polsce włączać również liderów społeczności chrześcijańskich i mieć także wymiar religijnego namysłu nad wspólnym dziedzictwem historii i religii, które nas łączy.
„Wspólne dziedzictwo” to słowa, które powracają w dokumencie Nostra Aetate 4, katolickiego Soboru Watykańskiego II, na określenie więzi, jaka łączy chrześcijan i Żydów ze względu na wspólną przeszłość i zakorzenienie chrześcijaństwa w dziedzictwie judaizmu. -
Praying Together in Jerusalem. Elijah Interfaith Institute
Jubileusze
- 25. Urodziny Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów (2015).
- 50-lecie "Nostra aetate" - obchody (2015).
- Stanisław Krajewski - 50-lecie deklaracji soborowej "Nostra aetate" (1965-2015).
- Żydzi i chrześcijanie obchodzą 55-lecie Nostra aetate 28/10/2020
- 70. rocznica konferencji w Seelisbergu (1947). (2017).
- 75 lat od konferencji w Seelisbergu, Forum Dialogu - Rozmowę z dr. Philipem Cunninghamem oraz dr. Jesperem Svartvikiem poprowadzi Zuzanna Radzik. 75th Anniversary of the Seelisberg Conference - study day on Thursday, August 4, 2022. ICCJ, 04/08/2022
- Rok Reformacji (2017).
Jubileusz 500. lecia. W 500. rocznicę Reformacji
list
przewodniczącego Zjednoczonego Kościoła Protestanckiego Belgii (E.P.U.V.
/V.P.K.B.), Stevena H. Fuite'a skierowany do Filipa Markiewicza,
Przewodniczącego Centralnego Zgromadzenia Żydów Belgii, odrzucający
antyżydowskie sformułowania Martina Lutra zawarte w "Von den Juden und ihren
Lügen" /"On the Jews and Their
Lies", "O Żydach i ich kłamstwach"/ (1543).
"Marcin Luter i Żydzi" - deklaracja
przyjęta podczas 2. sesji 12. Synodu Niemieckiego Kościoła Ewangelikalnego
(EKD), Brema, 8-11 XI 2015.
Rocznice
- Obchody 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim 19/04/2023
- Marzec '68 - 50 rocznica (1968-2018)
- 80. ROCZNICA AKCJI „REINHARD” (2022)
- 80. rocznica deportacji Żydów z rzeszowskiego getta (2022)
- Program uroczystych obchodów 80. rocznicy męczeńskiej śmierci Edyty Stein, św. Terasy Benedykty od Krzyża (2022)
- 80. rocznica zagłady Żydów z linii otwockiej (pełny program) (2022)
Długa historia
Wybrane z kroniki wydarzeń bieżących:
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2023
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2022
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2021
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2020
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2019
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2018
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2017
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2016
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2015
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2014
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2013
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2012
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2011
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2010
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2009
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2008
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 2007
- Najważniejsze wydarzenia, okoliczności i kontekst dialogu chrześcijańsko-żydowskiego - 1990-2006