Tora i niemieckie listy znalezione w zabytkowej kuczce w Bydgoszczy

Kuczka w Bydgoszczy, fot. Google Street View

Kuczka w Bydgoszczy, fot. Google Street View

Źródło: Jewish.pl

Zwój Tory oraz listy i inne przedmioty, które należały do Niemki mieszkającej w czasie wojny w domu przy ul. Kapeluszników 2 znaleziono w czasie remontu kuczki w Bydgoszczy. Przedmioty trafiły do Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego, gdzie zostaną poddane konserwacji.

Tora znajdowała się na poddaszu kuczki na bydgoskim Fordonie. Została tam albo ukryta przez mieszkających w tym domu Żydów, albo – jeśli jest uszkodzona – trafiła do miejsca zwanego genizą, gdzie zbiera się religijne księgi, z których nie da się już korzystać.

Kuczka na Fordonie to jedyny tego typu zabytek w Bydgoszczy. Dlatego miasto zdecydowało się na jego rewitalizację. Przed rozpoczęciem prac dokładnie zbadano budynek. Wtedy okazało się, że kryje on w sobie kilka tajemnic.

Wszystkie znalezione przedmioty trafiły już do Działu Historii Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego. Zostaną tam skatalogowane, zakonserwowane i opracowane.

Przy kuczce pojawi się też tablica z informacją o zabytku i jego historii. Prace mają trwać do końca tego roku.

Władze Bydgoszczy zajmą się kuczką w Starym Fordonie

Krzysztof Bielawski 15 kwietnia 2021

Kuczka w Fordonie (od 1973 r. dzielnicy Bydgoszczy) zostanie poddana konserwacji. Taką deklarację w ubiegłym tygodniu złożył wiceprezydent miasta.

Kuczka znajduje się przy ul. Kapeluszników 2, jest wykonana z drewna, w podstawie ma wymiary 2,5 x 6 m. Przylega do ściany kamienicy wzniesionej pod koniec lat 80. XIX w. Mieszkał w niej m.in. Itzig Barness – przedsiębiorca zajmujący się handlem wełną, drewnem i materiałami budowlanymi. We wrześniu 2020 r., podczas remontu kamienicy, odnaleziono w niej XIX-wieczne dokumenty i fragmenty Tory.

O zachowanie kuczki od pięciu lat zabiegają członkowie Stowarzyszenia Miłośników Starego Fordonu. Dzięki nim w 2017 r. obiekt wpisano do rejestru zabytków nieruchomych.

W 2018 r. budynek przy ul. Kapeluszników 2 został objęty Gminnym Programem Rewitalizacji. Jak się jednak okazało w ubiegłym roku, program nie obejmował kuczki. W sprawie ponownie interweniowało Stowarzyszenie Miłośników Starego Fordonu.

6 kwietnia 2021 r. zastępca prezydenta Bydgoszczy Michał Sztybel poinformował: „Został przygotowany projekt budowlany remontu konserwatorskiego kuczki […]. W najbliższym czasie zostanie zlecone postępowanie przetargowe dotyczące wykonania prac”.

„Rewitalizacja ma sens, o ile odwołuje się do historycznego dziedzictwa, tożsamości miejsca i odtwarza okruchy poprzedniego życia. Fordon jest tak zdegradowany, tyle miejsc jest już tylko wspomnieniem, że każdy zabytek jest na wagę złota, bo odtwarza historyczne oblicze dawnego miasteczka nad Wisłą” – komentują działacze Stowarzyszenia.

Krzysztof Bielawski