U chrześcijan Boże Narodzenie. U większości 25 grudnia, u części 13 dni później, gdy u Żydów Chanuka (wieczór 18 do wieczora 26 grudnia)

Narodzenie Chrystusa, Andriej Rublow, ikona XV w.

Fragment ikony Bożego Narodzenia z rzędu świątecznego ikonostasu, pocz. XV wieku, sobór Błagowieszczeński (Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny), Kreml, Moskwa
Źródło andrey-rublev.ru

.

Chrześcijanie świętujący za kilka dni Boże Narodzenie i Żydzi zaczynający 18 grudnia wieczorem Chanukę składają sobie wzajemnie życzenia świąteczne. Robimy to również my uczestnicy dialogu chrześcijańsko-żydowskiego należący do Polskiej i Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów: "Święta Światła! Tego 2022. roku Boże Narodzenie i Chanuka obchodzone są równocześnie. Dla wielu zaangażowanych w dialog między Żydami i chrześcijanami kuszące jest porównanie tych świąt ze sobą."

Święta „Narodzenia Naszego Pana Jezusa Chrystusa” mają genezę w wydarzeniu historycznym, którym było narodzenie w Betlejem Jezusa z Nazaretu, syna Maryi. Chrześcijanie w czasie ośmiu dni uroczyście wyznają wiarę: i stał się Człowiekiem. Odczytywana jest Ewangelia: „Słowo stało się ciałem i mieszkało między nami” (J 1, 14).

Znacząca grupa chrześcijan obchodzi Święta Narodzenia Jezusa według kalendarza juliańskiego - trzynaście dni później. Należą do nich między innymi większość prawosławnych, chrześcijanie kościołów orienatlanych (np. koptowie, Etiopski Kościół Ortodoksyjny Tewahedo), stroobrzędowcy, a także grekokatolicy.

Apostolski Kościół Ormiański ma swój własny kalendarz i Święta przypadają na 6 stycznia.

25 grudnia kalendarza julańskiego przypada na 7 stycznia w kalendarzu gregriańskim.

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (PAKP) używa zarówno kalendarza juliańskiego jak i neojuliańskiego (gregoriańskiego poprawionego), popularnie zwanych "Starym" i "Nowym Stylem".

Zrozumieć Boże Narodzenie

Źródło: DEON.pl

Boże Narodzenie to święta, na które nie tylko dzieci czekają cały rok. Święty Mikołaj, choinka, prezenty, kolędy, zwierzęta mówiące ludzkim głosem, a przede wszystkim śnieg tworzą tę niepowtarzalną aurę, za którą tęsknimy. Czy zdajemy sobie jednak sprawę, jak cudowna rzeczywistość ukrywa się pod zasłoną tych kultywowanych od dawna obyczajów adwentowo-świątecznych? Niezwykłość tej rzeczywistości oddają słowa: „O, zaiste błogosławiona noc, w której się łączy niebo z ziemią, sprawy Boskie ze sprawami ludzkimi”, choć pochodzą z hymnu Exultet z liturgii Wigilii Paschalnej.

Tajemnica Wcielenia

Źródło: OPOKA

Fragmenty książki "Credo" będącej międzywyznaniowym komentarzem do Nicejsko-konstantynopolitańskiego wyznania wiary (ks. Wacław Hryniewicz, Karol Karski, ks. Henryk Paprocki)

Ostatnie dni Adwentu

Źródło: OPOKA

Ostatnie dni Adwentu, od 17 grudnia, stanowią bezpośrednie przygotowanie do celebrowania Bożego Narodzenia. Charakterystyczne dla tego czasu są Wielkie Antyfony.

Zwane są także „Antyfonami O!”, gdyż każda z nich zaczyna się właśnie od tej litery. Obecne są w liturgii Adwentu od czasów Grzegorza Wielkiego. Znane zwłaszcza z wieczornych nieszporów, kiedy śpiewamy je przed hymnem „Magnificat”, swoje miejsce znalazły też we Mszy świętej.

Antyfony te stanowią jakby okrzyki radości, wzywające Pana różnymi imionami: Mądrość, Adonai, Korzeń Jessego, Klucz Dawida, Wschód, Król narodów czy Emmanuel. Imiona te są głęboko zakorzenione we wskazujących na oczekiwanego Mesjasza proroctwach Starego Testamentu.

Piękną obietnicę kryją również pierwsze litery wyśpiewywanych w antyfonach imion – tytułów oczekiwanego Mesjasza, stanowiące akrostych: gdy odczytamy je od tyłu, powstaje tajemnicze łacińskie hasło „Ero cras” (Emmanuel – Rex – Oriens – Clavis – Radix – Adonai – Sapientia), czyli „Jutro przybędę”.

Ta część Adwentu, czasu oczekiwania na nadchodzącego Pana, zmienia trochę akcenty – dotychczas liturgicznie dotykana była raczej eschatologia. Liturgia wskazywała raczej na czasy ostateczne, na Tego, Któremu Kościół tęsknie wyśpiewuje za Apokalipsą „Marana tha”.

Wraz z Wielkimi Antyfonami bezpośrednio pojawiają się już tematy bliższe historycznemu przyjściu Syna Bożego – tajemnicy Wcielenia, takie jak Zwiastowanie. Mocniej podkreślona jest również wyjątkowa rola Maryi w dziele zbawienia.

Nie oznacza to jednak, że wcześniej były pomijane. „W Polsce jesteśmy w tej szczególnej sytuacji, że tajemnica Zwiastowania stanowi jedną z centralnych myśli Mszy Rorate, sprawowanej codziennie przez cały Adwent, zazwyczaj o poranku. Dawniej motyw Zwiastowania wspominany był bezpośrednio w liturgii Środy Suchych Dni, w czasie tzw. złotej Mszy – Missa aurea, która stanowić mogła impuls do rozwoju rorat jako adwentowej wotywy o Matce Bożej” – mówi KAI Piotr Ulrich, prezes Fundacji Błogosławionego Władysława z Gielniowa.

Wspaniałą liturgiczną, ale także biblijną i duchową katechezę stanowią tradycyjne polskie pieśni nabożne. Warto docenić nie tylko poetyckie teksty i przejmujące melodie, ale także bogactwo odniesień biblijnych czy patrystycznych. Wiele z tych pieśni bazuje na tekstach liturgicznych.

Na kanale Youtube KAI wysłuchać można krótkich komentarzy do Wielkich Antyfon, wygłoszonych przez s. dr hab. Judytę Pudełko, biblistkę z Akademii Katolickiej w Warszawie:.

dg / Warszawa

Czytaj Więcej: