Nagrody POLIN 2025
Nagroda Specjalna POLIN 2025 dla Fundacji Sztetl Mszana Dolna
28/10/2025 | Na stronie od 28/10/2025
Źródło: POLIN
Laureatem głównej nagrody konkursu Nagroda POLIN 2025 został Marek Chmielewski.
Podczas uroczystej gali Nagrodę Specjalną POLIN Kultura i Media odebrały ex equo Wydawnictwa Austeria i Czarne, a Nagrodę Specjalną POLIN 2025 – Fundacja Sztetl Mszana Dolna.
Kapituła konkursu przyznała także dwa wyróżnienia. Otrzymali je Kamil Mrozowicz z Jedwabnego i Marek Kołcon z Zamościa.
Laureat Nagrody POLIN 2025 – Marek Chmielewski – sołtys wsi Orla, który od wielu lat z ogromnym oddaniem przywraca pamięć o lokalnej społeczności żydowskiej. Szczególnym obszarem działań Marka Chmielewskiego jest przepiękna synagoga w Orli, stanowiąca obecnie przestrzeń pamięci i dialogu. Dzięki jego staraniom i zaangażowaniu w 2023 roku właściciel synagogi złożył poprzez Gminę Orla wniosek do Rządowego Programu Zabytków. W wyniku tego współdziałania synagoga w Orli została zakwalifikowana do programu "7 Najbardziej Zagrożonych Zabytków i Obiektów Dziedzictwa Kulturowego w Europie" na rok 2025. Obiekt otrzyma wsparcie finansowe i eksperckie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w celu prowadzenia prac konserwatorskich.
Marek Chmielewski jest również inicjatorem i organizatorem Festiwalu "Mimo wszystko – Szalom", który odbywa się w Orli od 2023 roku. Dzięki jego uporowi i zaangażowaniu co roku w rocznicę wywiezienia orlańskich Żydów do Treblinki, organizowane są Dni Pamięci. Od wielu lat sołtys dba również o lokalny cmentarz żydowski.
W tym roku dyrektor Muzeum POLIN Zygmunt Stępiński przyznał Nagrodę Specjalną w kategorii Kultura i Media. Jej laureatem zostały ex equo Wydawnictwa Austeria i Czarne.
Kapituła konkursu przyznała także dwa wyróżnienia. Otrzymali je Kamil Mrozowicz z Jedwabnego i Marek Kołcon z Zamościa.
Kamil Mrozowicz podejmuje działania na rzecz upamiętniania społeczności żydowskiej Jedwabnego, stawiając czoła lokalnym uprzedzeniom. Wbrew społecznemu tabu publicznie zabiera głos w prasie ogólnopolskiej, filmach dokumentalnych czy na łamach książek, w których mówi o niepamięci i protestuje przeciw narastającej fali ksenofobii i antysemityzmu.
Marek Kołcon w swojej pracy angażuje młodzież i lokalną społeczność w działania upamiętniające – umieszczanie tablic pamiątkowych, organizację obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu i rocznicy deportacji zamojskich Żydów, a także tworzenie wystaw edukacyjnych.
Nagrodę Specjalną POLIN otrzymała Fundacja Sztetl Mszana Dolna, która od 2021 roku przywraca pamięć o historii mszańskich Żydów. Są dowodem, że nawet w niewielkiej społeczności, dzięki pasji i współpracy, można dokonać historycznego przełomu w zakresie pamięci i pojednania.