Tora i komentarze (II)

Źródło: Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie

Parsza „Ree”

Parsza „Ree” kontynuuje długie przemówienie Mojżesza do nowego pokolenia Izraelitów, które ma być godnym wejścia do Ziemi Obiecanej. Również nasza parsza jest trzecią z „Szewa denechemata”, siedmiu Haftarot pocieszenia, które czytamy po 9 Awa do Rosz Haszana. Podstawowym przekazem parszy jest spełnienie misji bycia narodem świętym i królestwem kapłanów, przykładem dla wszystkich innych narodów. Idea świętości polega na świadomym wyborze błogosławieństwa zamiast przekleństwa, które umożliwi osiągnięcie tego wszystkiego co przekazał Wiekuisty Mojżeszowi na górze Synaj. Mojżesz znowu zwraca uwagę całego narodu do możliwej zdrady obietnicy, którą naród Izraela dał Wiekuistemu po wyjściu z Egiptu. Przekleństwem jest same odejście z prawdziwej drogi – „jeżeli nie usłuchacie przykazań Wiekuistego, Boga waszego, i zstąpicie z drogi, którą wam wskazuję dzisiaj , idąc za bogami innymi, których nieznacie” (Dwarim 11:28, tł Iz. Cylkowa). Wydaje się, iż wybór narodu jest zbyt prostym – iść drogą Mojżesza, ale akurat na tym polega cała filozofia judaizmu, budująca nasze życie na podstawie ciągłego naprawienia – Tikunu. Podobna funkcja istnieje również u Haftarot pocieszenia, które naprawiają to, co było zburzone i pełnią nasze serca nadzieją,że świat się naprawi dzięki naszym czynnościom i łasce Boga. Tak mówi Prorok Izajasz: „Skłońcie ucho wasze , a pójdźcie do Mnie, słuchajcie, a ożyje dusza wasza, a zawrę z wami przymierze wieczne – łaski Dawidowi zapewnione” (Iz. 55:3, tł. Iz. Cylkowa).

Rabin Stas Wojciechowicz, 18 sierpnia 2017, 26 Aw 5777

Parsza Waetchanan. Księga Powtórzonego Prawa 3:23 – 7:11

Parsza Waetchanan jest bardzo bogatą parszą, gdyż zawiera zarówno Szema Jisrael, jak i Dziesięć Przykazań. W całej piątej księdze Tory Mojżesz powtarza, co zostało powiedziane w poprzednich księgach. To powtarzanie uczy nas, że aby zrozumieć Torę, musimy stale przypominać i odczytywać ponownie nawet to, co już przestudiowaliśmy 101 razy. Jak uczy nas Talmud, kto studiuje tekst tylko 100 razy, ten go nie zrozumie.

Rabin Michael Schudrich, 19 sierpnia 2016, 15 Aw 5776

Parsza Ekew. Księga Powtórzonego Prawa 7:12 – 11:25

Słuchamy dalszego ciągu mowy Mojżesza. Opisuje, co było, wypomina Izraelowi, że jest ludem twardego karku, przypomina, że przeżyli dzięki o opiece Najwyższego. Teraz mają wejść do Ziemi Izraela. Nie mają się bać potężnych narodów – napomina. Nie mają ich oszczędzać, co brzmi dla nas okrutnie. Chodzi o to, że żadną miarą nie mogą ulec ich bożkom. To jest główne przesłanie – wierność Bogu i jego przykazaniom. I przestroga, by nie pomyśleli, że sobie samym zawdzięczają ziemię i powodzenie. Przestroga zastanawiająca – tak niezgodna z duchem naszych czasów.

Stanisław Krajewski, 26 sierpnia 2016, 22 Aw 5776

Parsza Ree. Księga Powtórzonego Prawa 11:26 – 16:17

Na początku Parszy REE (PATRZ), Bóg mówi: „Patrz, kładę przed tobą dzisiaj błogosławieństwo i przekleństwo”, ale dlaczego kieruje to do jednej, a nie wielu osób? GR”A – Gaon z Wilna mówi, żeby jednostka sprawdzała, dokąd idzie, nawet gdy wszyscy idą tą samą drogą. To ty masz obowiązek sprawdzić, czy droga, którą idą pozostali, jest dobra czy zła. Wielokrotnie robimy coś tylko dlatego, że wszyscy tak robią, a nie z przekonania, że jest to słuszne. Tora uczy nas, aby nie polegać na innych ludziach, ale samodzielnie sprawdzać, czy jest to właściwe.

Rabin Moshe Bloom, 2 września 2016, 29 Aw 5776

Parsza Szoftim. Księga Powtórzonego Prawa 16:18 – 21:9

Parsza „Szoftim” kontynuuje opowieść o ostatnich przemówieniach Mojżesza do narodu Izraela i zawiera jeden z najbardziej znaczących wersetów biblijnych, w którym mówi się o dążeniu do sprawiedliwości w każdej chwili naszego życia. Napisane (Dwarim 16:20): „Za sprawiedliwością, za sprawiedliwością podążaj, abyś żył i posiadał ziemię, którą Wiekuisty, Bóg twój, oddaje tobie” (tł. Iz. Cylkowa). Podwójna obecność hebrajskiego słowa „cedek” – „sprawiedliwość” nie jest przypadkową. Oznacza to, według r. Saadii Gaona (882-942, Babilonia), poszukiwanie absolutnego wymiaru sprawiedliwości, jednej prawdy, dzięki której nasze życie będzie miało sens i będzie zgodnie z oczekiwaniami Boga. Oznacza to też, że sprawiedliwość nie jest wyłącznie rzeczą głoszoną w kazaniach i przemówieniach, lecz codzienną praktyką w życiu narodu Izraela. Sprawiedliwe życie gwarantuje posiadanie ziemi naszych przodków, umożliwia rozwój duchowy i fizyczny naszego i innych narodów. Mówiąc ogólnie, połączenie sprawy ziemi i sprawiedliwości zawiera w sobie podstawy istnienia dzisiejszych państw demokratycznych.

Rabin Stas Wojciechowicz, 9 września 2016, 6 Elul 5776

Ki Tece. Księga Powtórzonego Prawa 21:10 – 25:19

„Nie będziesz patrzył [bezczynnie] na zabłąkanego byka albo owcę twojego brata ani nie będziesz udawał, [że ich nie widzisz], lecz przyprowadzisz je z powrotem do swojego brata” (Księga Powtórzonego Prawa 22,1 w przekładzie Izaaka Cylkowa).

Dzisiejsza Parsza uczy Micwy HASZAWAT AWEIDA – zwracania zgubionych rzeczy ich właścicielom.Gdy widzisz zgubioną rzecz, nie tylko nie możesz tego zignorować, ale masz ją zabrać i podjąć wysiłek, by zwrócić ją właścicielowi. Ale właściwie dlaczego mam tracić swój czas i wkładać wysiłek, żeby to zrobić?Kluczowe do zrozumienia tego jest słowo ACHICHA – twój brat. Jeśli każdego Żyda uważasz za swojego brata, to oczywiste, że dołożysz starań, aby pomóc swojemu bratu, którego kochasz, z którym jesteś blisko – i zwrócisz mu jego zbłąkanego byka.Wyzwanie polega na tym, by w drugiej osobie zobaczyć swojego brata i pomóc jej w taki sam sposób, w jaki pomaga się najbliższym.

Rabin Moshe Bloom, 16 września 2016, 13 Elul 5776

Parsza Nicawim. Księga Powtórzonego Prawa 29:9 – 30:20

Parsza „Nicawim” jest podsumowaniem ostatniej przemowy Mojżesza do narodu Izraela – tuż przed śmiercią. Jest to przyjęcie wielkiej odpowiedzialności przez wszystkich, zaczynając od głów plemion i kończąc na małych dzieciach. Wszyscy od tego momentu mają wspólny los i znajdują się w innej rzeczywistości, niż kiedykolwiek wcześniej. W tym momencie Wiekuisty również zawiera przymierze z następnymi pokoleniami, które nawet jeszcze się nie urodziły. Tak buduje się prawdziwa wspólnota Tory i narodu, który przyjmuje ciężar odpowiedzialności od tego momentu i na zawsze. To jest niezwykle ważne przesłanie tuż przed Wielkim Świętami, kiedy znowu czekamy na decyzję Niebieskiego Sądu na następny rok i przypominamy sobie o naszej wspólnej drodze w życiu.

Rabin Stas Wojciechowicz, 30 września 2016, 27 Elul 5776

Parsza Wajelech. Księga Powtórzonego Prawa 31:1 – 31:30

„Wajelech Mosze” – „I Mojżesz poszedł”. Mojżesz miał 120 lat i nigdy nie przestawał iść. „On POSZEDŁ”. Nie zatrzymywał się. Jom Kipur inspiruje nas do naśladowania Mojżesza, ciągłego przemieszczania się, zmieniania, ulepszania. Nie pozostawania takimi samymi, lecz dążenia do bycia odrobinę lepszymi niż dotychczas.

Rabin Michael Schudrich, 7 października 2016, 5 Tiszri 5777

Parsza Haazinu. Księga Powtórzonego Prawa 32:1-52

„Haazinu”, przedostatnia Parsza w Torze, to również jedna z trzech pieśni Mojżesza (dwie są w Torze, trzecia to psalm 90). Można stwierdzić, że Mojżesz podsumowuje swoje życie i długą wędrówkę Izraela słowami tej pieśni, wzywając niebo i ziemię na świadków. Chronologicznie istnieje związek pomiędzy Szirat Hajam (Pieśni Morza) i „Haazinu”, pierwsza była śpiewana jako dziękczynienie za uratowanie z rąk Egipcjan, natomiast druga jako ostatnia przemowa wielkiego przywódcy do swojego narodu.

„Haazinu” w sposób poetycki opisuje duchowe poszukiwania Izraela, jego błędy, zwycięstwa, sukcesy i porażki. Ta pieśń ostrzega przed pokusami, ale też daje wielką nadzieję naszemu narodowi przed wejściem do Ziemi Obiecanej. Mojżesz żegna się z całym ludem, żegna się ze swoim marzeniem wstąpienia do Ziemi Obiecanej, akceptuje Boską decyzję i przygotowuje się do śmierci.

Rabin Stas Wojciechowicz, 14 października, 12 Tiszri 5777

Parsza Bereszit. Księga Rodzaju 1:1 – 6:8

Pierwsza Parsza lśni od blasku najsłynniejszych scen biblijnych: stworzenie świata, a na koniec człowieka „mężczyzną i niewiastą”, Adam i Ewa w raju, zjedzenie owocu (wcale nie wiadomo, czy jabłka) z drzewa poznania „dobrego i złego”, wygnanie z raju, narodziny dzieci, zamordowanie Abla przez Kaina. Każde z tych wydarzeń jest podstawą licznych interpretacji i mitów – w szlachetnym sensie tego słowa – tworzących podstawy zachodniej kultury. Dlaczego właściwie Biblia zaczyna się od stworzenia świata i perypetii pierwszych ludzi? Co to ma wspólnego z żydowską religią? Otóż odpowiedź stanowi dla nas źródło siły i zobowiązanie: te sceny uświadamiają, że my jako Żydzi wpisujemy nasze istnienie w cały porządek świata – od Stworzenia i pierwocin ludzkości do mesjańskiego wypełnienia historii.

Stanisław Krajewski, 28 października, 26 Tiszri 5777

Parsza Noach. Księga Rodzaju 6:9 – 11:32

Tora mówi nam, że Bóg widział w Noachu sprawiedliwego człowieka swojego pokolenia. Niektórzy rabini rozumieją to tak, że w porównaniu do ludzi ze swojego pokolenia Noach w rzeczy samej był sprawiedliwy. Jeśli jednak należałby do pokolenia Abrahama, to nie można by go uznać za sprawiedliwego.

Noach był sprawiedliwym – w płaszczu, który ogrzewał tylko jego samego. Noach uratował siebie i swoją rodzinę, i na tym koniec.

Abrahama natomiast porównuje się do grzejnika, który rozgrzewa nie tylko siebie, ale i wszystkie osoby w pomieszczeniu. Abraham dbał o wszystkich i podejmował się ratowania nawet złych ludzi w takich miejscach, jak Sodoma.

Jesteśmy nazywani synami Abrahama, powinniśmy więc pójść w jego ślady i ogrzewać się grzejnikiem, a nie płaszczem.

Rabin Moshe Bloom, 4 listopada 2016, 3 Cheszwan 5777

Parsza Lech Lecha, Księga Rodzaju 12:1 – 17:27

Brit mila – ta micwa jest po raz pierwszy wspomniana w Parszy Lech Lecha. Tora naucza, że jesteśmy zobowiązani do obrzezania naszych synów w ósmym dniu na „znak przymierza” z Bogiem. Ale Tora nie wyjaśnia, co to może znaczyć.

W czym tkwi tajemnica brit mili?

Dziecko ma troje rodziców: tatę, mamę i Boga. Wszyscy troje są włączeni w tworzenie nowego życia. Rodzice wieńczą tworzenie poprzez akt obrzezania. Rodzice są fizycznie zaangażowani w dopełnienie aktu tworzenia swojego dziecka.

Lecz dlaczego Bóg postanowił, żeby „znak przymierza” uczynić właśnie na tej konkretnej części ciała? Człowiek buduje relację z Bogiem przez społeczność, ale w gruncie rzeczy jest to bardzo osobista relacja. Każda istota ludzka ma obowiązek, ale i potrzebę rozwijania i pielęgnowania osobistej relacji z Bogiem. W związku z tym znak tej relacji jest uczyniony na najbardziej intymnej części ciała.

Ponadto, to człowiek jest najbardziej podobny do Boga, a spośród wszystkich przymiotów Boga, możliwość stwarzania nowego życia jest najbardziej wyjątkowa. Człowiek jest najbliższy tworzeniu nowego życia w akcie prokreacji. Właśnie ta część ciała, która podlega obrzezaniu jest tą częścią ciała, która najbardziej przybliża nas do tego, by być jak Bóg.

Jak każda micwa, brit mila ma na celu zbliżenie do Boga. To działanie fizyczne, którego cel jest duchowy.

Rabin Michael Schudrich, 11 listopada 2016, 10 Cheszwan 5777

Parsza Wajera. Księga Rodzaju 18:1 – 22:24

Otrzymujemy kolejny zestaw słynnych scen biblijnych, w tym targ Abrahama ze Stwórcą o Sodomę, a potem jej zniszczenie z powodu moralnego upadku jej mieszkańców, następnie narodziny synów Abrahama – Izmaela i Izaaka, a wreszcie słynna próba: związanie Izaaka, które miało prowadzić do jego ofiarowania, ale oczywiście do tego nie doszło, bo nie miało dojść: wysłannik Najwyższego wstrzymał rękę Abrahama. Ta scena jest interpretowana na wiele sposobów, ale bardzo często jest rozumiana opacznie. Czego ona uczy? Najbardziej przemawia do mnie interpretacja rabina Sacksa: ginie nie Izaak, ale Abrahamowe poczucie, że on ma Izaaka na własność; chodzi o uświadomienie nam wszystkim, że nie jesteśmy właścicielami naszych dzieci.

Stanisław Krajewski, 18 listopada 2016, 17 Cheszwan 5777

Parsza Chajej Sara. Księga Rodzaju 23:1-25:18

Sara umiera – na wieść o ofiarowaniu Izaaka? – i Abraham nabywa jaskinię grzebalną w Hebronie. Wysyła on sługę Eliezera, by w Charanie znalazł żonę dla Izaaka. Eliezer u studni prosi Boga o wskazanie właściwej kandydatki, i zjawia się spokrewniona z Abrahamem Rebeka. Zgadza się ona pójść do Kanaanu, by poślubić tam Izaaka. Izaak kocha Rebekę i doznaje pocieszenia po śmierci matki. Abraham bierze za żonę Keturę – odesłaną wcześniej Hagar? – i przed śmiercią płodzi jeszcze sześciu synów. Izaak i Iszmael chowają ojca koło Sary w grocie Machpela. Z jednej strony Tora zaświadcza o szybkim męskim zastępowaniu ukochanych zmarłych kobiet kolejnymi, z drugiej kobiety nie pozostają dla czytelników anonimowe, pierwszy raz jest w Torze mowa o uczuciu (24:67), a Rebeka ma prawo nie wyrazić zgody na ślub z Izaakiem. To budujące.

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 25 listopada 2016, 24 Cheszwan 5777

Parsza Toldot. Księga Rodzaju 25:19-28:9

„I błagał Icchak HaSzem naprzeciw swojej żony, gdyż była niepłodna. Pozwolił HaSzem mu się błagać i poczęła Rywka jego żona” Bereszit 25.21

W swoim komentarzu Raszi tak oto widzi tę scenę. W jednej izbie stoją zrozpaczeni Icchak i Rywka. Icchak w jednym rogu, Rywka w drugim. Każde z nich modli się osobno. Każde z nich w samotności zanosi swoje błagania. Nie siedzą razem przy stole, nie obejmują się w płaczu. Każde z nich przeżywa nieszczęście oddzielnie. Być może Icchak obwinia Rywkę i jej rodzinę, którą wspomina poprzednie zdanie. W przeciwieństwie do Abrahama i Sary nie należą oni do najzacniejszych. Rywka również może być tego świadoma, wie jak sprawiedliwymi są jej mąż i jego rodzice. Może błaga o przebaczenie przewinień swojego ojca i brata, które mogły ściągnąć na nią to przekleństwo. Ostatecznie to błaganie Icchaka dopuścił HaSzem. Raszi tłumaczy to tym, że zarówno Icchak jak i jego rodzice byli sprawiedliwymi, a modlitwa cadyka syna cadyka ma większą siłę niż modlitwa sprawiedliwej córki nikczemnika. Ale jeżeli Icchak był tak sprawiedliwy, to nie mógł obwiniać swojej żony za niepłodność, nie mógł również obwiniać Betueal czy Labana. Nie mógł również przed HaSzem obnosić się ze swoimi zasługami. Rabi Icchak Lewi z Berdyczowa mówi, że to co zrobił i co przyniosło skutek i przekonało HaSzem, to to jak wspomniał o zasługach swojej żony Rywki. „I błagał Icchak HaSzem przez wzgląd na swoją żonę”, jak można również przetłumaczyć to zdanie.

Tomasz Krakowski, 2 grudnia 2016, 2 Kislew 5777

Parsza Wajece. Księga Rodzaju 28:10 – 32:3

Parsza Wajece zaczyna się od Jaakowa, który w drodze z Izraela do Charanu, dokąd wyruszył w poszukiwaniu żony, kładzie się na zewnątrz spać. B!g odwiedza go we śnie i obiecuje, że będzie go chronić.

Gdy Jaakow się budzi, mówi: „Naprawdę B!g jest na tym miejscu, a ja nie wiedziałem… To nic innego tylko miejsce B!ga i brama nieba”.

Bóg uczy Jaakowa, że każdy dom może być domem, w którym objawia się B!g. To od nas zależy, by zaprosić imię Boga do swojego życia i swojego domu. Menachem Mendel – Rebe z Kocka zapytany o to, gdzie mieszka B!g, odpowiedział: „B!g mieszka wszędzie, gdzie się Go wpuści”.

Rabin Moshe Bloom, 9 grudnia 2016, 9 Kislew 5777

Parsza Mikec. Księga Rodzaju 41:1-44:17

Faraon śni o dobrze wypasionych i zeszkapiałych krowach oraz obfitych i zmarniałych kłosach. Wyciągnięty na tę okoliczność z więzienia Józef interpretuje to jako przepowiednię nadchodzących lat – urodzajnych, a następnie jałowych, proponuje plan działania i zostaje mianowany premierem Egiptu. Dostaje za żonę Osnat i płodzi z nią Efraima i Menassesa. Tymczasem głód dociera do Kanaanu i dziesięciu braci idzie do Egiptu po aprowizację. Oskarżeni przez Józefa o szpiegostwo, muszą przyprowadzić Beniamina, za którego głową ręczy Jehuda. Wartka akcja trzyma w napięciu: gdy bracia wracają do Kanaanu, kielich Józefa znajduje się w bagażu Beniamina! Co dalej? Dowiemy się za tydzień.

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 30 grudnia 2016, 1 Tewet 5777

Parsza Wajigasz. Księga Rodzaju 44:18-47:27

Na początku studiowanej w tym tygodniu Parszy „Wajigasz” Jehuda prosi Josefa, by uwolnił Benjamina z więzienia. Czemu? Ponieważ (Ks. Rodzaju 44:32) „twój sługa wziął przed swoim ojcem odpowiedzialność za młodzieńca”. Gdy bierzesz większą pożyczkę, potrzebujesz poręczenia dwóch osób, które pokryją długi, jeśli stracisz możliwość spłaty. To samo tyczy się Jehudy, który wziął na siebie pełną odpowiedzialność za Benjamina. Nasi mędrcy nauczyli się z tego, że „Kol Yisrael Arevim Ze LaZe”, wszyscy Żydzi powinni czuć się odpowiedzialni za siebie nawzajem. Powinniśmy czuć, że każdy Żyd jest jak nasz brat. Wtedy nasz naród będzie silniejszy i bardziej zjednoczony.

Rabin Moshe Bloom, 6 stycznia 2017, 8 Tewet 5777

Parsza Wajechi. Księga Rodzaju 47:28 – 50:26

Zakończenie Księgi Rodzaju jest zarazem zakończeniem historii patriarchów oraz najdłuższej opowieści Tory, czyli niezwykłych dziejów Józefa. Jesteśmy w Egipcie. Jakub umiera, a przed śmiercią prosi, aby go pochować w jaskini Machpela w Hebronie. Błogosławi wszystkich synów, charakteryzując każdego. Po śmierci ojca bracia się obawiają, że przepotężny Józef teraz się na nich zemści. On jednak mówi: „Czyż ja jestem na miejscu Boga? Wy niegdyś knuliście zło przeciwko mnie, Bóg jednak zamierzył to jako dobro”. Przebacza braciom. Odpowiada na nienawiść miłością. Takie postępowanie jawi się jako przesłanie księgi, która zaczyna się od stworzenia świata, co opisane jest jak coś dobrego. Czy to przesłanie tłumaczy, dlaczego wprowadzenie w świat człowieka jest „bardzo dobre”?

Stanisław Krajewski, 13 stycznia 2017, 15 Tewet 5777

Parsza Szemot. Księga Wyjścia 1:1 – 6:1

Na początku Parszy Szemot, kiedy córka Faraona otwiera koszyk z Mojżeszem w środku i okazuje mu łaskę, mówi „Z dziatek hebrajskich jest ten” (Wyjścia 2:6). Co mówią nam jej słowa? W końcu, nie powiedziała nic więcej niż to, że ojciec i matka dziecka pochodzili z plemienia Lewiego. Czyżbym nie wiedział już tego, że on jest Żydem? Jej słowa jednak nie mówią nam jednak nic nowego o Mojżeszu, tylko o niej samej. Zobaczyła żydowskiego chłopca i pomimo rozkazu jej własnego ojca, by tego dnia utopiono wszystkie żydowskie niemowlęta płci męskiej, a którego niewykonanie karane było śmiercią, ona okazała mu litość i darowała mu życie. Była to pierwszy akt prześladowania Żydów w historii, a córka Faraona była pierwszą nie-Żydówką, która uratowała Żydowi życie i przeciwstawiła się tyranii nienawiści na tle religijnym i antysemityzmowi. Córka Faraona była zatem pierwszą Sprawiedliwą Wśród Narodów Świata.

Rabin Yehoshua Ellis, 20 stycznia 2017, 22 Tewet 5777

Parsza Waera. Księga Wyjścia 6:2 – 9:35

Parsza Waera przedstawia nam tzw. „Chidusz habrit”, odnowienie Przymierza, zawartego przez Wiekuistego z Praojcami Izraela. Czytamy o przemówieniu do Mojżesza, w którym pojawia się nowa odsłona imienia Boga, Adonaj, nieznanego wcześniej w relacjach z Abrahamem, Izaakem i Jakubem. Wiekuisty zwraca się do Mojżesza po raz drugi po objawieniu na górze Pańskiej w Chorew i składa obietnice prędkiego wyzwolenia z niewoli egipskiej. W wersetach 7-8 szóstego rozdziału księgi Szemot ta obietnica opiera się na 4 różnych kategoriach zbawienia: „wehoceti” – „i wyprowadzę”, „wehicalti” – „i uratuję”, „wegaalti” – „i zbawię” i „welakachti” – „i wezmę” [was jako swój naród]. W tradycji rabinicznej 4 kategorie zbawienia na początku naszej parszy zostały podstawą decyzji o obecności 4 kielichów wina podczas sederu pesachowego.

Rabin Stas Wojciechowicz, 27 stycznia 2017, 29 Tewet 5777

Parsza Beszalach. Księga Wyjścia 13:17-17:16

Po opuszczeniu Egiptu potomkowie Jakuba wraz z dobrowolnymi towarzyszami podróży przemierzają – z woli Boga – pustynne szlaki. Zbliżają się do Morza Sitowia, gdy okazuje się, że ściga ich faraon, pragnący odzyskać byłych niewolników. Wróg za nami, odmęty przed nami – co począć? Rozstąpione wody morza są niby kanał rodny, przez który przychodzi na świat Lud Izraela. Po doświadczeniu granicznym Izraelici intonują Bogu pochwalną pieśń. Przemożny wpływ cudu nie trwa długo i „nowo narodzonym” potrzebne są kolejne znaki: narzekający dostają więc mannę, przepiórki i wodę ze skały. Szczęśliwie również pierwsza konfrontacja militarna – z Amalekitami – kończy się wygraną.

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 10 lutego 2017, 14 Szwat 5777

Parsza Jitro. Księga Wyjścia 18:1 – 20:23

W tym tygodniu Parsza zawiera jeden z najważniejszych fragmentów napisanych w historii świata: Dziesięć Przykazań. To, co stanowi podstawę życia żydowskiego i zachodniej cywilizacji, jest przekazane Dzieciom Izraela w Parszy, którą studiujemy w tym tygodniu. B!g dał Torę Dzieciom Izraela, przekazał ją Mojżeszowi, czemu więc Parsza nosi nazwę Jitro – od imienia teścia Mojżesza? Co ma wspólnego Jitro z otrzymaniem Tory? Jitro pochodzi od słowa Jeter – zwiększać. Torę przyjmują wyłącznie ci, którzy wciąż starają się powiększać swą mądrość i łączność z B!giem. Otrzymanie Tory to dopiero początek naszej duchowej drogi, od tego momentu musimy pracować nad zrozumieniem i wcieleniem w życie drogocennego daru, który otrzymaliśmy od B!ga. Obyśmy byli obdarzeni coraz większym zrozumieniem samych siebie, łącznością z innymi i jednością z B!giem.

Rabin Yehoshua Ellis, 17 lutego 2017, 21 Szwat 5777

Parsza Miszpatim, Szabat Szkalim. Księga Wyjścia 21:1 – 24:18

Zbliża się miesiąc Adar, a z nim przedsmak nadchodzącego święta Purim. W związku z tym w najbliższą sobotę rozpoczynamy okres tzw. Arba Parszyjot, czterech wyjątkowych sobót: Szkalim („Szekle”), Zachor („Pamietaj”), Para („Czerwona jałówka”) i Hachodesz („Ten miesiąc”). Te cztery soboty są dla nas przejściem pomiędzy Purimem a świętem Pesach, które rozpocznie się dokładnie miesiąc po Purim. Dlatego właśnie szabat „Miszpatim” nazywamy dodatkowo szabatem Szkalim, a w bieżącym roku dodajemy jeszcze kolejną nazwę – Machar Chodesz (dosłownie „Jutro – nowy miesiąc”), a to stąd, że pierwszy dzień Rosz Chodesz Adar wypada w najbliższą niedzielę.

Podczas tego szabatu czytamy Torę z dwóch zwojów. Z pierwszego podstawową paraszę „Miszpatim”, gdzie Bóg wyjaśnia Mojżeszowi prawa (hebr. miszpatim), które według ludzkiego rozumu mają swój sens i swoje wyjaśnienie, i wiążą się z korzyściami w życiu codziennym. Oczywiście, nam, żyjącym w XXI wieku, trudno np. pojąć sens handlu niewolnikami, tym bardziej żydowskimi niewolnikami. Jednak, w czasach naszych dalekich przodków to zjawisko nie było niczym wyjątkowym, a prawa Tory regulują i tu stosunki międzyludzkie, podkreślając wartość życia każdego człowieka. Czytanie z drugiego zwoju odbywa się podczas publicznego czytania w synagodze ostatniego fragmentu Tory – czytamy w nim o szeklach (Szmot 30, 11-16), a dokładniej o połowie szekla (machacit haszekel), jako o darze ofiarnym Wiekuistemu. W czasach Świątyni Jerozolimskiej to w Rosz Chodesz Adar przypominano publicznie o machacit haszekel (Miszna, traktat Szkalim 1:1), który należało przekazać na utrzymanie Świątyni. W naszych czasach spełniamy przykazanie o złożeniu „połowy szekla” podczas święta Purim.

Rabin Stas Wojciechowicz, 24 lutego 2017, 28 Szwat 5777

Parsza Tecawe (Zachor). Księga Wyjścia 27:20 – 30:10

Parsza Tecawe zawiera dalszy ciąg opisu spraw związanych z Przybytkiem. Najpierw jest dokładny opis szat kohenów, w tym efodu i napierśnika arcykapłana, zawierającego dwanaście drogocennych kamieni; następnie mamy opis rytuału wyświęcania kapłanów, podczas którego ucho, kciuk i duży palec u stopy Aarona i jego synów zostaje pomazany krwią barana; jest wreszcie opisany akacjowy ołtarza do spalania kadzidła. Ta parsza jest jedyną, nie licząc Księgi Rodzaju, w której nie występuje imię Mojżesza. Powtarza się za to wielokrotnie imię Aarona i jego synów. To on jest arcykapłanem, oni kapłanami. A Mojżesz ich namaszcza. Rabin Sacks komentuje: po raz pierwszy w narracji Tory bracia nie działają przeciwko sobie, ale wyłącznie jeden na rzecz drugiego. Oby tak mogło być z każdym i każdą z nas.

Stanisław Krajewski, 10 marca 2017, 12 Adar 5777

Parsza Ki Tisa. Księga Wyjścia 30:11-34:35

W Parszy Ki Tisa czytamy o tym, jak Mosze rozbija Luchut (Tablice). Po otrzymaniu od B!ga Luchut na górze Synaj Mosze schodzi, by zanieść je narodowi Izraela. Gdy widzi ludzi grzeszących i oddających cześć złotemu cielcowi, rozbija Tablice na ich oczach.

Pytanie brzmi: dlaczego? Dlaczego rozbił je, gdy zszedł z góry? B!g powiedział mu na górze, że naród grzeszy. Po co było zabierać Tablice na dół i rozbijać je na oczach ludzi?

Kiedy Mosze usłyszał od B!ga, że ludzie grzeszą, zszedł na dół i próbował naprawić sytuację. Jednak gdy zszedł, zobaczył ich tańczących. Gdy człowiek grzeszy, ale jest niezadowolony z siebie, jest jeszcze droga do poprawy. Ale gdy jesteś szczęśliwy i zadowolony ze swojego grzechu, nie naprawisz sytuacji. Jedynym wyjściem było rozbicie Luchut, żeby wywołać w ludziach szok. Nie ma sensu przyjmować Świętych Luchut, gdy sam nie jesteś święty.

Każdy grzeszy i popełnia błędy, ale gdy ktoś jest szczęśliwy ze swoimi grzechami – jego sytuacja jest bardzo, bardzo zła i musi zacząć swoje życie na nowo, aby być lepszym człowiekiem.

Rabin Moshe Bloom, 17 marca 2017, 19 Adar 5777

Parsza Wajakel-Pekudej. Księga Wyjścia 35:1-40:38

Zaczyna się od słów: zgromadziwszy lud Izraela, Mojżesz relacjonuje im to, co przekazał mu B-g w trzech ostatnich porcjach Tory. Następnie słowo zamienia się w czyn: usłyszawszy, że winni ofiarować materiały do budowy Przybytku, Izraelici ochoczo znoszą złoto, srebro i miedź, skóry, wełnę i len, oraz drewno, oliwę i drogie kamienie. Ilość przyniesionych materiałów przewyższa zapotrzebowanie i Mojżesz prosi, by wstrzymać się z dobrowolnymi datkami. I znów słowa z poprzednich parsz – instrukcje dotyczące budowy Przybytku, jego sprzętów i szat kapłańskich – pod wodzą Becalela i Oholiawa zamieniają się w czyn. Dzieło skończone i B-ża Obecność może już spocząć wśród swego ludu.

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 24 marca 2017, 26 Adar 5777

Parsza Wajikra. Księga Kapłańska 1:1 – 5:26

W tym tygodniu zaczynamy nową księgę Tory. Wajikra (Księga Kapłańska) jest prawdopodobnie najtrudniejszą do przeniknięcia ze wszystkich ksiąg Tory. Jest pełna technicznych szczegółów dotyczących składania ofiar i niemal pozbawiona narracji. Podczas, gdy poprzednie dwie księgi Tory mówiły do nas językiem ludzkiego doświadczenia, Wajikra przedstawia nam prawa świętości. To przykre, ale czystość i świętość są dla większości z nas pojęciami odległymi. Z tego, że Tora poświęca więcej czasu na reguły świętości i nieczystości rytualnej niż na prawa społeczne, płynie dla nas ważna lekcja. Tak jak podstawowe i konieczne jest prawo, byśmy mogli istnieć i iść dalej jako naród, o ile ważniejsza jest świętość i nasza łączność z B!giem, byśmy mogli wypełnić naszą narodową misję.

Rabin Yehoshua Ellis, 31 marca 2017, 4 Nisan 5777

Parsza Acharej-Kedoszim. Księga Kapłańska 16:1 – 20:27

Głównym tematem Parszy w tym tygodniu jest koncepcja świętości – grupowej i indywidualnej. Seder Haawoda, tzw. porządek służby Arcykapłana w Świątyni Jerozolimskiej, zajmuje centralne miejsce Parszy Acharej Mot i przypomina całej społeczności o wspólnej odpowiedzialności przed Bogiem Izraela. Ten fragment, jak również i fragment z parszy Kedoszim, czyta się w synagogach w Dzień Pojednania, Jom Kipur. Judaizm akceptuje ludzkie słabości, ale zawsze kieruje się dążeniem ku świętości całej społeczności, mówiąc o zachowaniu moralnym jako głównym wymaganiu naszej religii. Dzisiaj Arcykapłanem jest każdy, odpowiadając za los wszystkich swoich braci i sióstr.

Rabin Stas Wojciechowicz, 5 maja 2017, 9 Ijar 5777

Parsza Emor. Księga Kapłańska 21:1-24:23

Przypadający na ten tydzień fragment Tory mówi o świętach: szabacie, trzech pielgrzymich tudzież – nie nazywając ich po imieniu – o Rosz haSzana i Jom Kipur. Poucza nas co do zwierząt ofiarnych oraz oliwy do świątynnej menory i chlebów pokładnych. Parsza porusza też kwestię kar za bluźnierstwo, morderstwo i uszkodzenie ciała.

Czytanie zaczyna się jednak od praw dotyczących kohenów, potomków Aarona. Są oni zobowiązani do zachowania stanu czystości rytualnej i w związku z tym muszą minimalizować swój kontakt ze zwłokami, uczestnicząc w pogrzebach li tylko najbliższych członków rodziny. Nie wolno im też brać sobie za żony dowolnych kobiet. Arcykapłan może poślubić tylko dziewicę i winien zapomnieć o ostatniej posłudze. To jeszcze nie koniec: defekt fizyczny dyskwalifikuje kohena jako pełniącego służbę w Świątyni.

Wyśrubowane standardy – czyż nie taki jest odwieczny los przywódców?

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 12 maja 2017, 16 Ijar 5777

Parsza Behar-Bechukotaj. Księga Kapłańska 25:1-27:34

W Parszy „Bechukotaj” czytamy o błogosławieństwach, jakie naród żydowski otrzyma podążając drogą Tory i Micwot. Jednym z błogosławieństw jest „pięciu waszych będzie ścigać całą setkę, a setka waszych – dziesięć tysięcy” (Księga Kapłańska 26,8). Pojawia się tu problem matematyczny: na początku każdy ściga 20 wrogów (100/5), a na końcu już stu (10000/100). Jak to możliwe?

Raszi uczy nas bardzo ważnej lekcji. Mówi: istnieje różnica między tym, kiedy zgromadzi się niewielu ludzi żyjących według Tory, a tym, kiedy grupa ta jest liczna. Kiedy wielu ludzi razem stara się podążać drogą Tory, siła każdego z nich jest znacznie większa. Suma jest znacznie większa, niż w sytuacji, gdy jest to niewielka grupka. Tworzenie więzi, Społeczności, która działa razem jak jeden żydowski organizm może dać więcej każdej osobie: pogłębienie więzi z Bogiem, z innymi Żydami i wzmocnienie tożsamości żydowskiej.

Rabin Moshe Bloom, 19 maja 2017, 23 Ijar 5777

Parsza Bamidbar. Księga Liczb 1:1-4:20

Początek czwartej księgi Tory. Jej nazwa Bamidbar znaczy „na pustyni”. Jaka jest rola pustyni w naszym rodowodzie? Otóż to jest miejsce puste i niczyje. Ponieważ jest puste, nie przytłaczają nas widoki, objawy życia, cywilizacja; dlatego można dosłyszeć słowa objawienia. Usłyszeć i usłuchać. To powiązanie pustyni i objawienia sugeruje samo słownictwo: słowo „mówiący”, medaber, pisze się tak samo jak midbar. Nic dziwnego, że to czytanie przypada przed świętem Szawuot, czyli świętem objawienia. Natomiast ponieważ pustynia to miejsce nie tylko puste, ale i niczyje, można sądzić, iż choć objawienie przydarzyło się nam, nie miało stać się naszą wyłączną własnością. Gdyby miało miejsce w Ziemi Izraela, moglibyśmy sądzić, że jest tylko nasze. Tymczasem ma nam przyświecać, ale zarazem ma być dla każdego, kto mógłby znaleźć się na pustyni. Czy jesteśmy w stanie o tym pamiętać? Czy potrafimy zrozumieć, co to oznacza?

Stanisław Krajewski, 26 maja 2017, 1 Siwan 5777

Parsza Naso. Księga Liczb 4:21 – 7:89

Jest tylko jedno miejsce w Torze gdzie spotykamy się z obietnicą nadprzyrodzonych efektów podjęcia działań o charakterze magicznym. Dotyczy to aktualnie czytanej Parszy określanej mianem próby gorzkiej wody. Tora obiecuje nadprzyrodzone efekty, aby przywrócić zaufanie pomiędzy mężem i żoną i powrót do świętości w ich małżeństwie, dlatego, że magia była tam od samego początku. Nie istnieje większy cud niż żydowska rodzina. Gdy Faraon starał się zniszczyć naród Izraela, zaatakował rodzinę jako jednostkę, a kiedy B-g wyzwolił nas z Egiptu, opuściliśmy go jako zgromadzenie rodzin. Stworzenie i podtrzymywanie rodziny wymaga od nas, by codziennie stawać w obliczu sił natury, aby dążyć do cudu i tworzyć go. Każda rodzina istnieje tylko dzięki niezliczonym cudom, które zdarzają się w niej codziennie. Cudowne aspekty próby gorzkiej wody to zaledwie koncentracja tych cudów do jednej chwili. Kiedy nasze życie staje w obliczu zagrożenia, nasze ciała są w stanie skoncentrować całą naszą energię i uwagę na tej chwili, aby nas ocalić. Podobnie dzieje się, kiedy miłość i uczciwość małżeństwa jest zagrożona, cały potencjał i moc łączą się w ceremonii gorzkiej wody.

Rabin Yehoshua Ellis, 2 czerwca 2017, 8 Siwan 5777

Parsza Behalotecha. Księga Liczb 8:1 – 12:16

Parsza Behalotecha na samym początku skupia się na zapaleniu siedmioramiennego świecznika, Menory przez Aharona. Wątek wyjątkowego statusu plemienia Lewitów wraca bardzo wyraźnie po krótkiej przerwie, związanej z dokładnym opisem wszystkich darów złożonych przez książęta plemion w poprzedniej parszy.

Lewitów zabrakło wśród składających dary. Ale to nie oznacza, że ich misja jest mniej istotna. Odwrotnie, nasza parsza znowu podkreśla istotę służby w Świątyni i rolę tego wyjątkowego plemienia. W Torze jest napisane odnośnie Lewitów (Bemidbar 8,16) „netunim netunim”, dosłownie „oddani oddani” Bogu. Widzimy, że ta służba jest zdecydowanie bardziej skomplikowana niż po prostu wykonanie tzw. „logistyki” świątynnej i zawiera w sobie zupełnie inny aspekt całkowitego poświęcenia.

Rabin Stas Wojciechowicz, 9 czerwca 2017, 15 Siwan 5777

Parsza Szlach. Księga Liczb 13:1-15:41

Centralne miejsce w parszy zajmuje opowieść o misji dwunastu przedstawicieli plemion Izraela, którzy udają się na przeszpiegi, żeby przed podbojem zlustrować Kanaan. Po 40 dniach wracają niosąc m. in. imponującą kiść winogron – to obraz znany nam choćby z logo izraelskiego Ministerstwa Turystyki. Zaiste, Ziemia Obiecana opływa w mleko i miód, ale dziesięciu szpiegom z dwunastu nie staje wiary, że z Bożą pomocą Izraelici zdołają zdobyć jej warowne miasta. Lud podnosi lament i chce wracać do Egiptu. Dowiedziawszy się, że za karę będą się tułać przez 40 lat po pustyni, część Izraelitów poniewczasie próbuje szturmować Kanaan i zostaje srodze pobita przez autochtonów. Jak zauważa Talmud, dzień płaczu z błahego powodu po powrocie szpiegów – 9 aw – zmienia się w dzień płaczu dla następnych pokoleń: zburzenie obu Świątyń i wiele innych tragedii dotknie nasz naród właśnie w Tisza beAw.

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 16 czerwca 2017, 22 Siwan 5777

Parsza Korach. Księga Liczb 16:1 – 18:32

Pierwsze słowa Parszy Korach to „Wajikach Korach”, „I Korach wziął”. Ale Tora nie mówi, co wziął. Raszi wyjaśnia, że zabrał siebie, wycofując się ze społeczności. W naszej tradycji, Korach jest przykładem osoby, jaką nie chcesz być. Ponieważ najgorszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest usunięcie się ze społeczności.

Jak nauczył nas Hillel: „Nigdy nie oddzielaj się od społeczności”. Możesz nie tylko nigdy się nie oddzielać, ale zawsze szukać sposobów połączenia.

Potrzebujemy Cię. Potrzebujemy Twoich pomysłów, energii, Twoich obaw. Im dajesz więcej, tym stajemy się silniejsi.

Najlepszym sposobem na zdobycie pewności, że nigdy się nie oddzielisz, jest znajdowanie nowych możliwości połączenia.

Rabin Michael Schudrich, 23 czerwca 2017, 29 Siwan 5777 Parsza Chukat. Księga Liczb 19:1 – 22:1

Ta parsza zawiera dwa spośród najmniej zrozumiałych nauk Tory. Pierwsza to rytuał oczyszczenia z rytualnej nieczystości, wykorzystujący popiół z czerwonej jałówki. Drugi to fakt, że Mojżesz – nasz największy przywódca i nauczyciel – nie mógł wejść do Ziemi Obiecanej. Użycie jednolicie czerwonej krowy to do dziś główny przykład przykazania, którego nie da się zrozumieć. Wedle znanego komentarza talmudycznego „ani zwłoki nie zanieczyszczają, ani woda [oczyszczenia, ta z popiołem] nie oczyszcza, ale Święty, niech będzie błogosławiony, rzekł: taki przepis ustanowiłem.” A z kolei kara spotykająca Mojżesza – tak jak całe pokolenie niewoli – jest wyjaśniana na bardzo różne sposoby, bo żaden nie jest przekonujący. Czy oznacza to, że obie te sprawy są nie do zrozumienia? Czy raczej że zadanie ich zrozumienia jest jeszcze przed nami? Może zdołają je rozwikłać dopiero ludzie, którzy dostąpią następnego etapu rozwoju cywilizacji, oczyszczeni z dzisiejszych nieczystości, wyzwoleni z teraźniejszych zniewoleń.

Stanisław Krajewski, 30 czerwca 2017, 6 Tamuz Parsza Balak. Księga Liczb 22:2 – 25:9 Parsza przypadająca na ten tydzień zawiera w sobie wiele aspektów, które pojawiają się tylko w niej. Właśnie w naszej Parszy znajdziemy jedyne miejsce, gdzie zwierzę przemawia ludzkim głosem, jedyne miejsce, w którym przemawia anioł i jedyne miejsce w Torze, gdzie przemawia nieżydowski prorok. B-g może dać głos wszystkim rzeczom, nie tylko ludziom. Nasza mowa może nas upodlić i zniżyć nas do poziomu zwierząt, lub też wznieść nas ku aniołom. Wszystko zależy od tego, gdzie zwracamy nasz wzrok. Dostrzeżmy więc piękno w naszych bliźnich i niech nasze usta będą narzędziami błogosławieństwa. Rabin Yehoshua Ellis, 7 lipca 2017, 13 Tamuz

Parsza Pinchas. Księga Liczb 25:10 – 30:1Parsza Pinchas, jak mówi sam tytuł, opowiada o czynach głównego bohatera – Pinchasa, kontynuując wydarzenia z poprzedniej parszy, w końcu której rozpoczyna się dramat całego obozu Izraelitów. Pinchas zabija jednego z przywódców plemion, Zimri razem z kobietą midjańską. W wyniku tego zatrzymała się epidemia, ale niesmak kłótni, mającej cechy konfliktu domowego, pozostaje. Obietnica Wiekuistego zapewnienia Pinchasowi „Przymierza pokoju” (hebr. „Brit Szalom”) oznacza, że zgoda na wykonanie tego czynu bez rozpatrzenia sądowego była czymś absolutnie wyjątkowym. Rabini obszernie dyskutowali na temat czynów Pinchasa, które otworzyły puszkę Pandory dla różnych interpretacji prawa i podjęcia decyzji zgodnie wyłącznie ze swoim sumieniem, bez wydania wyroku i jakiegokolwiek postępowania prawnego. W leksykonie hebrajskim istnieje hasło „[ktoś] ma czyny Zimri, a o nagrodę prosi jak Pinchas”.

Nadchodzący Szabat jest również pierwszym z cyklu trzech gniewnych sobót, tzw. „Tlata depuranuta”, trzech sobót przed postem 9 Aw. W tym okresie w synagogach w Szabat czytamy podczas Haftary proroctwa o zburzeniu Jerozolimy, w ten Szabat – początek księgi Jeremiasza.

Szabat Szalom,

Rabin Stas Wojciechowicz, 14 lipca 2017, 20 Tamuz 5777

Parsza Matot Masej. Księga Liczb 30:2-36:13

Wysłuchawszy praw dotyczących przysiąg, Izraelici idą zbrojnie ukarać Midianitów za podżeganie ich do wyuzdania i bałwochwalstwa. Pełne zwycięstwo militarne wieńczy podział łupów. Plemiona Ruwena i Gada pragną osiedlić się na Zajordaniu, obfitującym w pastwiska dla ich licznych trzód. Mojżesz wyraża swoją dezaprobatę, jednak gdy Ruwenici i Gadyci obiecują, że pomogą reszcie Izraelitów w podboju Kanaanu, otrzymują zgodę. Wówczas dołącza do nich pół plemienia Menassesa.

Druga część podwójnej parszy poświęcona jest głównie geografii: wylicza 42 miejsca postoju na pustyni od Egiptu do rzeki Jordan, precyzuje granice przyszłego Izraela i nakazuje oddanie 48 miast Lewitom, w tym 6 miast ucieczki stanowiących azyl dla nienaumyślnych zabójców.

Na chwilę powracają córki Celofchada, które upomniały się o możliwość dziedziczenia po ojcu. By zanadto nie namieszać w patriarchalnym świecie, one i im podobne mają wychodzić za mąż tylko za członków własnego plemienia.

Rabinka Małgorzata Kordowicz, 21 lipca 2017, 27 Tamuz

Parsza Dewarim. Księga Powtórzonego Prawa 1,1-3,22

Na początku Dewarim, Księgi Powtórzonego Prawa, piątej i ostatniej Księgi Tory, czytamy o tym, jak Mojżesz walczył o prowadzenie narodu żydowskiego. Postąpił zgodnie z radą swego teścia, Jitro i mianował sędziów, aby nie wszystkie sprawy musiały spoczywać wyłącznie na nim. Mojżesz wybrał „mądrych i wnikliwych ludzi” (Księga Powtórzonego Prawa 1,13). Mojżesz uczy nas, że sędziowie mają być wybrani nie dlatego, że zgadzają się z Mojżeszem, ale dlatego, że mają swoją własną mądrość i niezależność. Sędziowie byli niezależni w rozstrzyganiu postawionych przed nimi spraw, a Mojżesz nie miał prawa zmienić ich decyzji. Gdy sędzia uznał, że sprawa jest zbyt trudna, mógł zadecydować o przekazaniu jej do decyzji Mojżesza. („Jeżeli sprawa jest zbyt trudna dla was, przedłóżcie ją mnie, a ja jej wysłucham”, Księga Powtórzonego Prawa 1,17).

Tora odpowiada na wątpliwości każdego pokolenia. Dlatego czytamy całą Torę znowu i znowu każdego roku. Często to Parsza uczy nas, jak zareagować na problemy, z którymi się spotykamy w danym tygodniu. Ta Parsza i ten rok są tego najlepszym przykładem.

Rabin Michael Schudrich, 28 lipca 2017, 5 Aw 5777

Parsza Waetchanan. Księga Powtórzonego Prawa 3:23–7:11

W parszy Waetchanan znajduje się druga wersja Dekalogu i najsłynniejsza modlitwa żydowska Szma (Słuchaj Izraelu) oraz wersety mówiące o miłowaniu Boga, które towarzyszą tej codziennej modlitwie. Mojżesz przypomina ludowi, jak niesamowite, unikalne i uwznioślające jest doświadczenie wyjścia z Egiptu i otrzymania Objawienia. I mówi im – a także wszystkim późniejszym pokoleniom, a więc i nam, Żydom w dzisiejszej Warszawie – że stanowimy am segula, czyli szczególną, umiłowaną własność Stwórcy. Łączą się z tym zobowiązania, które tworzą Torę, wartości, które wpłynęły na bieg historii świata, nie tylko Żydów. Tym, którzy słuchali Mojżesza, trudno było w to uwierzyć. My to wiemy, ale czy rzeczywiście do końca rozumiemy wyzwanie, wynikające z tego, że nasze zachowanie – nas jako Żydów – wpływa na wszystkich?

Stanisław Krajewski, 4 sierpnia 2017, 12 Aw 5777