Co się stało z dziedzictwem Sprawiedliwych?

Źródło: POLIN

Porozmawiamy o tym, jak przez blisko 80 lat od zakończenia II wojny światowej zmieniał się sposób przedstawiania historii Sprawiedliwych. Przyjrzymy się, jakim celom służyła w latach PRL i po roku 1989, jak była instrumentalizowana. Zastanowimy się, w jaki sposób historia Sprawiedliwych może służyć edukacji nowych pokoleń.

• 21 września (środa), godz. 19.30
• Transmisja na Facebooku Muzeum POLIN >>

Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej pozostają od lat jednym z centralnych punktów dyskusji historycznych w Polsce. Po marcowym spotkaniu online "Kim byli Sprawiedliwi?" będziemy dyskutować o tym, jak o nich opowiadamy. Dlaczego rozmowa o heroizmie przeradza się w rozmowę o polskiej winie? Jak na przestrzeni lat w debacie publicznej i historycznej kształtowany był obraz Polaków ratujących Żydów? Podczas rozmowy będziemy szukać odpowiedzi na kluczowe w tym kontekście pytanie – jak opowiadać historię Sprawiedliwych?

W dyskusji udział wezmą Anna Bikont, autorka m.in. książki "Sendlerowa. W ukryciu", prof. Michał Bilewicz i prof. Karolina Wigura z Uniwersytetu Warszawskiego. Dyskusje poprowadzi Michał Okoński z "Tygodnika Powszechnego".

Michał Okoński – dziennikarz "Tygodnika Powszechnego", gdzie pracuje od 1991 roku. Zajmuje się stosunkami polsko-żydowskimi, wywiadem prasowym, a także piłką nożną. Autor książek "Futbol jest okrutny" i "Światło bramki", a także wywiadu rzeki z s. Małgorzatą Chmielewską "Wszystko, co uczyniliście...".

Anna Bikont – dziennikarka, reporterka i pisarka, z wykształcenia psycholożka. Współtworzyła "Gazetę Wyborczą", z którą związana jest do dzisiaj. Autorka kilkunastu książek, m.in. głośnej książki "My z Jedwabnego", której przyznano Europejską Nagrodę Książkową, a wydanie amerykańskie zostało uhonorowane nagrodą dla najlepszej książki o tematyce Holokaustu (National Jewish Book Award). W 2017 roku wydała biografię "Sendlerowa. W ukryciu", za którą otrzymała m.in. Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego, a w 2019 biografię Jacka Kuronia "Jacek" (wraz z Heleną Łuczywo), wyróżnioną Nagroda Historyczną "Polityki". W 2017 roku otrzymała doktorat honoris causa uniwersytetu w Göteborgu. W 2022 roku ukazała się jej najnowsza książka "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie".

Michał Bilewicz – profesor na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kieruje Centrum Badań nad Uprzedzeniami. Jego badania dotyczą problemów pojednania, mowy nienawiści, dehumanizacji, uprzedzeń i kolektywnych emocji moralnych. Jest współredaktorem numeru specjalnego czasopisma "Journal of Social Issues" (2013), poświęconego następstwom ludobójstwa, oraz książki "The Psychology of Conspiracy" (2015). Jest inicjatorem Polskiego Sondażu Uprzedzeń (w latach 2009, 2013, 2017, 2021), pierwszego ogólnopolskiego badania ksenofobii. Prowadził badania na temat wpływu historii Sprawiedliwych na przedstawicieli zwaśnionych narodów. Jest wiceprezesem Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk i Fundacji Forum Dialogu.

Karolina Wigura – doktor habilitowana, historyczka idei, socjolożka, dziennikarka. Studiowała na Uniwersytecie Warszawskim oraz Uniwersytecie Ludwiga Maximiliana w Monachium. Członkini Zarządu Fundacji Kultura Liberalna. Adiunktka na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka m.in. Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, Wissenschaftskolleg zu Berlin, German Marshall Fund. W latach 2016-2018 współdyrektorka studiów polskich w St. Antony’s College na Uniwersytecie Oksfordzkim. Richard von Weizsäcker Fellow w Akademii Roberta Boscha w Berlinie. Opublikowała książki: "Wina narodów. Przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki" (2011), "Wynalazek nowoczesnego serca. Filozoficzne źródła współczesnego myślenia o polityce" (2019), "The End of The Liberal Mind: Poland’s New Politics" (2020). Laureatka nagrody im. Józefa Tischnera, nominowana do nagród im. Jerzego Turowicza i im. Tadeusza Kotarbińskiego. Laureatka Grand Press.

Zachęcamy do odwiedzenia portalu sprawiedliwi.org.pl oraz profilu na Facebooku Polscy Sprawiedliwi / Portal Muzeum POLIN.

Więcej:

Dokument "Polscy Sprawiedliwi" część 1/3

Film dokumentalny "Polscy Sprawiedliwi" w reżyserii Julii Popławskiej z angielskimi napisami. Część 1/3.

Sprawiedliwa wśród Narodów Świata - Halina Błaszczyk

Fragmenty wywiadu zrealizowanego w ramach projektu "Polscy Sprawiedliwi - Przywracanie pamięci" Muzeum Historii Żydów Polskich.

Sprawiedliwa wśród Narodów Świata - Edwarda Boś

Fragmenty wywiadu zrealizowanego w ramach projektu "Polscy Sprawiedliwi - Przywracanie pamięci" Muzeum Historii Żydów Polskich.

Sprawiedliwy wsród Narodów Świata - Artur Król

Fragmenty wywiadu zrealizowanego w ramach projektu "Polscy Sprawiedliwi - Przywracanie pamięci" Muzeum Historii Żydów Polskich. Wywiad przeprowadzoną ze Sprawiedliwym Arturem Królem, który w czasie wojny ukrywał Państwa Steinlauf