Rzym: podpisano zaktualizowaną Kartę Ekumeniczną
05/11/2025 | Na stronie od 06/11/2025
Leone XIV 2025.11.06 Membri del Comitato Congiunto del Consiglio delle Conferenze Episcopali d'Europa, del Consiglio Ecumenico delle Chiese e Rappresentanti delle Chiese Cristiane d'Europa
Punkt 8 Karty, poświęcony „wzmacnianiu relacji z Żydami i judaizmem”:
„Jesteśmy związani z Żydami wyjątkową wspólnotą. Relacje żydowsko-chrześcijańskie pozostają ważną częścią tożsamości każdego chrześcijanina. Żydzi są ludźmi Przymierza, którego Bóg nigdy nie odrzucił. Wciąż są «umiłowani» i wybrani; «bo dary łaski i wezwanie Boże są nieodwołalne» (Rz 11, 29). Są naszym żywym i podtrzymującym nas korzeniem (Rz 11, 18; 28-29). «[…] z nich również jest Chrystus według ciała» (Rz 9, 5). Naród żydowski nie został nigdy zastąpiony przez Kościół chrześcijański, hebrajska Biblia nie została nigdy zastąpiona przez Nowy Testament, pierwsze Przymierze nie zostało nigdy zastąpione przez nowe.”
Kościoły w Europie jednoczą siły. Podpisano nową Kartę Ekumeniczną
Redakcja portalu | Z WATYKANU
Źródło: Archidiecezja Łódzka, KAI, js/Stacja7 Opublikowano: 6 listopada 2025 godz. 10:29
Pierwotnie podpisana w 2001 r. Karta Ekumeniczna, podstawowy tekst współpracy ekumenicznej w Europie - została zaktualizowana w 1700. rocznicę Soboru Nicejskiego. Dokument odzwierciedla zmieniający się krajobraz społeczny, duchowy i ekologiczny Europy.
Ma cztery rozdziały i czternaście punktów. Podkreśla wspólne wyznanie wiary, opisuje drogę ku widzialnej jedności, wskazuje pola współpracy oraz obszary wspólnej odpowiedzialności. Zawiera także nowe tematy: rolę młodych, wyzwania technologiczne, troskę o stworzenie oraz apel o pokój w świecie naznaczonym wojną.
Sześcioosobowy zespół roboczy pracujący nad Kartą Ekumeniczną powołała Rada Konferencji Episkopatów Europy oraz Konferencja Kościołów Europejskich reprezentująca blisko 150 pozostałych Kościołów Chrześcijańskich w Europie. Jego zadaniem było opracowanie najważniejszych kwestii ekumenicznych dotyczących Europy.
Zaczęło się dwadzieścia cztery lata temu
22 kwietnia 2001 roku w Strasburgu przedstawiciele Konferencji Kościołów Europejskich oraz Rady Konferencji Episkopatów Europy podpisali dokument pt. „Wytyczne dla wzrastającej współpracy pomiędzy Kościołami w Europie”, zwany także Kartą Ekumeniczną. To efekt wieloletnich działań na rzecz porozumienia między wyznaniami chrześcijańskimi na kontynencie. Wówczas wskazano na wspólne fundamenty: wiarę w Trójcę Świętą, autorytet Pisma Świętego oraz Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary. Jednocześnie zaznaczono, że różnice dotyczące rozumienia sakramentów, natury Kościoła i jego urzędu pozostają realną przeszkodą na drodze do pełnej jedności. Mimo tego dokument zachęcał do wspólnego głoszenia Ewangelii, wzajemnego szacunku oraz do przezwyciężania uprzedzeń historycznych i kulturowych. Podkreślono wolność sumienia w kwestii zmiany wyznania. Wyzwaniem okazała się wspólna modlitwa oraz dążenie do jedności eucharystycznej, która wciąż jest celem, a nie osiągniętą rzeczywistością. Dokument wyraźnie przypomniał, że kontynuowanie dialogu teologicznego jest niezbędne: „nie ma alternatywy”.
Nowa Karta wobec współczesnych wyzwań
W czasie, gdy Europa zmaga się z napięciami społecznymi i poszukiwaniem duchowej tożsamości, Kościoły chrześcijańskie ponownie podkreślają potrzebę współpracy ponad podziałami.
Współprzewodniczący zespołu roboczego, kard. Grzegorz Ryś, powiedział o dwóch głównych powodach zaktualizowania Karty Ekumenicznej. Duchowny wskazał na zupełnie nową sytuację w Europie: migracje, sztuczną inteligencję czy ekologię. Kościoły też są inne – wyjaśnił kard. Ryś. Z jednej strony widać kryzys starych Kościołów – potężne zjawisko odchodzenia ludzi od Kościoła. Z drugiej strony widać niesamowity wzrost tego, co się już dzisiaj nazywa czwartą tradycją chrześcijańską, czyli Kościołów wolnych, pentakostalnych.
Karta ma stanowić punkt odniesienia dla większości Kościołów w Europie w ich wzajemnych relacjach oraz we wspólnym działaniu na rzecz kontynentu. Dokument koncentruje się przede wszystkim na praktycznym wymiarze współpracy, a nie na kwestiach doktrynalnych. Jego autorzy wyraźnie podkreślają, że Karta nie rozstrzyga problemów teologicznych ani nie dotyka ekumenizmu na poziomie dogmatu. Uznaje natomiast, że między Kościołami istnieją różnice w zakresie wiary czy rozumienia samego Kościoła, ale jednocześnie wskazuje, że to, co je łączy, jest znacznie silniejsze niż to, co je dzieli.
Podstawy jedności: wspólna wiara i dialog
Dokument stawia pytanie o konkretne kroki, które mogą prowadzić do pogłębienia jedności chrześcijan, a następnie o to, jak wspólnie działać na rzecz dobra europejskich społeczeństw.
Karta odnosi się wyłącznie do Kościołów działających w Europie i nie zakłada globalnych ambicji, ale, z uwagi na długą tradycję misyjną Kościołów, jej znaczenie może wykraczać poza granice kontynentu.
Nowa wersja Karty została rozbudowana: zamiast trzech rozdziałów zawiera cztery, a liczba punktów wzrosła z dwunastu do czternastu. Wśród nowych zagadnień znalazły się kwestie związane z rozwojem technologii oraz osobny punkt dotyczący roli młodych w Kościele i w Europie. Zmiany te wynikają z przekonania, że najpierw należy jasno określić, co łączy – czyli wspólne wyznanie wiary, a następnie opisać, w jaki sposób ta wiara jest przeżywana, a dopiero potem przejść do formułowania wspólnej misji wobec Europy.
Pierwszy rozdział, zatytułowany „W co wierzymy”, odwołuje się, podobnie jak w poprzedniej wersji, do Credo nicejsko-konstantynopolitańskiego. Drugi opisuje drogę ku widzialnej jedności. Trzeci wskazuje przestrzenie spotkania i współpracy, natomiast czwarty – nowy – podejmuje temat wspólnej odpowiedzialności i działania. Ostatni rozdział to głośny apel o działania na rzecz pokoju i pojednania, co w kontekście wojen w Ukrainie i Strefie Gazy nabiera szczególnego znaczenia. Poruszona została także kwestia stworzenia dotkniętego przemocą oraz wyzwań związanych z nowymi technologiami.
Nie zmieniła się struktura poszczególnych punktów. Każdy zawiera najpierw część teologiczną, a następnie konkretne zobowiązania do wspólnego działania. Trzeba przy tym podkreślić, że Karta nie ma charakteru dokumentu zobowiązującego – jest wyrazem wspólnego stanowiska i wskazuje kierunek, w jakim Kościoły chciałyby podążać.
Zaktualizowaną wersję Karty Ekumenicznej podpisano wczoraj, 5 listopada, a dziś papież Leon XIV przyjmie na audiencji przedstawicieli katolickich i niekatolickich Kościołów w Europie.
Archidiecezja Łódzka, KAI, js/Stacja7