Pamięć (kronika)

Miesięcznik Memoria 75 (12.31.2023)

31/12/2023

Miesięcznik "Memoria" Nr 75 (12/2023)

"Pamięć o Szoa, obozach koncentracyjnych, ośrodkach zagłady i innych obszarach ludzkiej tragedii z czasów II wojny światowej kształtowana jest na całym świecie w wielu miejscach i przez wiele osób. Miesięcznik "Memoria" ma być miejscem, gdzie będziemy pisać i opowiadać o naszych wspólnych wysiłkach. O misji zachowania pamięci."
Paweł Sawicki Redaktor Naczelny Miesięcznika "Memoria" Muzeum Auschwitz.

Lewa strona sali wykładowej. O instytucjonalizacji getta ławkowego w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie - ogłowszenie

18/12/2023

Lewa strona sali wykładowej. O instytucjonalizacji getta ławkowego w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie

Prezentacja badań nad procesem instytucjonalizacji getta ławkowego w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Getto ławkowe jest to bowiem potoczna nazwa usankcjonowanej zapisami prawnymi praktyki i polityki etnoreligijnej segregacji studentów i studentek w ramach uczelni. 26 listopada 1937 roku rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, ksiądz profesor Aleksander Wójcicki, wydał „zarządzenie porządkowe” zwyczajowo nazywane gettem ławkowym. Zarządzenie to, było równoznaczne z wyznaczeniem osobnych miejsc studentkom i studentom Żydom.

Zachodnia strona Tłomackiego na fotografii z około 1910 r. (Muzeum Warszawy)

18/12/2023

Odrębność enklawy i śródmiejska integracja

Jurydyka Tłomackie była jednym z wielu podwarszawskich osiedli, które na podstawie uchwał Sejmu Czteroletniego zostały w 1792 r. włączone w obręb Warszawy, co rozpoczęło ich integrację z rozwijającym się miastem. W XIX w. Tłomackie stało się miejscem położonym w centrum stolicy, jednakże za sprawą swego rozplanowania, zwartej zabudowy oddzielającej centralny plac od otoczenia, zachowało wiele ze swego pierwotnego charakteru. Niemniej zmiany zachodzące w rozwijającej się Warszawie kształtowały nowe oblicze Tłomackiego, które stało się jednym z komponentów wielkomiejskiego organizmu, szczególnie ważnym dla współtworzącej go społeczności żydowskiej.

FOT. ZBIORY INSTYTUTU SZTUKI PAN / PHOT. COLLECTIONS OF THE INSTITUTE OF ART OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES

14/12/2023

Międzynarodowa konferencja "Od sztetla do pożydowskiego miasteczka"

Celem konferencji jest przyjrzenie się procesowi, w którym sztetle, jak np. Opatów, stały się pożydowskimi miasteczkami i jak ich żydowskie społeczności są pamiętane przez tych, którzy żyli tam kiedyś i dzisiaj.
Podczas gdy historyczny sztetl był obiektem pogłębionych analiz naukowych, pożydowskie miasteczko, jako zjawisko historyczne i ewoluujące sporne miejsca pamięci, przyciągnęło znacznie mniej uwagi ze strony badaczy. Wiele miasteczek, zamieszkanych przez wieki przez żydowskie społeczności, które wytworzyły tam wyjątkową kulturę, po Zagładzie stały się miejscami bez Żydów. Chcemy przyjrzeć się temu procesowi transformacji sztetli w przestrzeń pożydowską.

Muzeum Getta Warszawskiego

12/12/2023

Muzeum Getta Warszawskiego

MISJA
Upowszechnianie wiedzy na temat życia, walki i Zagłady polskich Żydów w getcie warszawskim i innych gettach na terenie okupowanej przez Niemców Polski.
WIZJA
Stworzenie wystawy stałej Muzeum Getta Warszawskiego w zrewitalizowanym budynku dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów, gromadzenie archiwaliów, artefaktów i świadectw pamięci oraz czerpanie z dorobku, doświadczeń i zasobów polskich i zagranicznych instytucji zajmujących się tematyką getta.

Zoom na Forum: Powojenne emigracje

07/12/2023

Zoom na Forum: Powojenne emigracje polskich Żydów do Izraela

W ramach kolejnego spotkania z cyklu „Zoom na Forum” przyjrzymy się zagadnieniu powojennych emigracji polskich Żydów do Izraela. Jak była charakterystyka, skala i główne powody ich wyjazdów? Jakie trudności napotykali w latach czterdziestych, pięćdziesiątych i sześćdziesiątych? Którędy wiodła droga z Polski do Izraela i na jaką pomoc mogli liczyć polscy Żydzi? Na te oraz wiele innych pytań odpowie nasza gościni dr Ewa Węgrzyn z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, specjalistka z zakresu historii Żydów polskich po 1945 roku.

MARIUSZ SOKOŁOWSKI. FOT. M. JAŹWIECKI / MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH

07/12/2023

Mariusz Sokołowski laureatem konkursu Nagroda POLIN 2023

Laureatem konkursu Nagroda POLIN 2023 został Mariusz Sokołowski, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 20 im. gen. Władysława Sikorskiego w Białymstoku. Od 2007 roku zaangażowany w przywracanie pamięci o Żydach Wasilkowa i Białegostoku. Autor publikacji i artykułów poświęconych metodologii nauczania o wielokulturowości. Współtwórca Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku i nauczyciel angażujący uczniów do poznawania lokalnej, wielokulturowej przeszłości. Od ponad 10 lat członek sieci Forum Dialogu i uczestnik programu "Ambasadorzy Muzeum POLIN".